26/02/2021_In enkele eerdere posts is de saga omtrent de invoering van het vernieuwde C2000 Tetra-netwerk, een gesloten radiocommunicatie-en spraaknetwerk voor de Nederlandse hulp-en veiligheidsdiensten (“OOV”: politie, ambulance, brandweer, marechaussee) belicht. Aan die saga is nog geen einde gekomen….
zie bijv ook https://www.mijngroeve.nl/nl/geschiedenis/den-haag-brussel-washington-huawei-de-grote-schoonmaak/ en https://www.mijngroeve.nl/nl/geschiedenis/c2000-netwerk-werkt-niet-holland-hytera-de-kille-oorlog/
Ter herinnering, C2000 bestaat uit drie onderdelen:
- T2000 (TETRA) netwerk voor de spraak- en datacommunicatie. Als gesproken wordt over C2000, dan gaat het meestal om T2000.
- P2000 (Paging) alarmeringsnetwerk (werkt op basis van het Flex-protocol, een standaard voor Paging). Het Paging-netwerk is vooral in gebruik bij brandweerkorpsen en ambulancezorg
- C2000 RABS ( radio- en alarmeringsbediensysteem ) op iedere meldkamer.
TETRA-standaard
C2000 werkt op basis van de wereldwijde TETRA-standaard. TETRA (Terrestrial Trunked Radio) is in Nederland de standaard voor mobiele communicatie voor de OOV. In tegenstelling tot GSM is met TETRA directe communicatie mogelijk zonder eerst een toestelnummer te moeten draaien, dus zonder tijdverlies.
Zoals bekend ging de introductie van het nieuwe systeem in januari 2020 gepaard met de nodige problemen: gebruikers maakten melding van verbroken verbindingen wanneer er geschakeld werd tussen netwerkmasten. Bepaalde spraak/audio-applicaties werkten ook niet goed, de audiokwaliteit werd als matig ervaren en het netwerk raakte enkele keren overbelast.
Het ministerie van Justitie verlengde “de nazorgperiode” voor het vernieuwde systeem tot 1 juli 2020, in de hoop dat dan de problemen zouden zijn opgelost. Na de zomer moest Minister Grapperhaus erkennen dat het systeem nog immer niet geheel foutloos werkte, en TNO werd ingeschakeld voor een analyse van de aanhoudende klachten van een aantal ‘bijzondere gebruikers’, met name binnen de politie. Om ‘redenen van nationale veiligheid’ werd het publiek niet geïnformeerd over de exacte aard van de problemen met het systeem. Wel kreeg de politie de beschikking over een terugval-optie (zgn push to talk app) mocht C2000 onverhoopt uitvallen of niet beschikbaar zijn.
Grapperhaus: Februari 2021
Recentelijk rapporteerde het TNO haar bevindingen, die ook werden gedeeld met de Tweede Kamer. Zoals bekend, Hytera Mobilfunk, een Duitse dochteronderneming van het Chinese Hytera Communications, vormt naast het Britse 2Way & het Duitse Eurofunk, de belangrijkste leverancier van het C2000 systeem. Zij zijn betrokken bij de overgang, levering en het beheer van het nieuwe systeem. Deze partijen zijn in hoge mate verantwoordelijk voor een goed verloop van de aanbesteding, levering, installatie en beheer van het netwerk, met natuurlijk als einddoel een goed functionerend systeem.
In een begeleidende brief bij het rapport stelt de minister van J&V dat sinds geruime tijd het netwerk stabiel functioneert en het in staat is gebleken ook piekbelasting te kunnen verwerken. Het aantal klachten is na de zomer sterk afgenomen, aldus Grapperhaus. Maar daar kan direkt bij opgemerkt worden dat door de Corona-pandemie bijv. politie en marechaussee met veel minder evenementen in problematische, veeleisende contexten (denk bijv aan zgn ‘hoog risiko-voetbalwedstrijden of grote festivals) te maken hebben gehad dan normaliter: hoe het systeem functioneert in (extreem) moeilijke omstandigheden lijkt eigenlijk nog onvoldoende in de praktijk te zijn getest (het TNO onderzoek vond plaats vóór de januari 2021 ‘nachtklokrellen’).
Gebruikersklachten
Bovendien is het niet ondenkbaar dat de gebruikers zich niet gehoord voelen bij het melden van hun klachten als gevolg waarvan men meldingsmoe is geworden…Het aantal geregistreerde klachten zou dus lager kunnen uitvallen dan het daadwerkelijke aantal ondervonden problemen. Maar officieel is het aantal geregistreerde incidenten van problemen met C2000 na de aanvankelijk (zeer) sterke groei volgend op de migratie naar het vernieuwde systeem intussen afgenomen tot net boven het niveau van vóór de migratie.
Het TNO onderzoek dient met name ter ’technische optimalisatie van het systeem’ en van het in kaart brengen van mogelijke externe verstoringen alsmede ter opstelling van een objectieve prestatie-beoordeling (‘prestatie-indicatoren’) van het algehele netwerk in de ogen van de gebruikers. De beleving van de gebruikers kan dan in de toekomst op grond van deze meetbare, objectieve criteria periodiek worden getoetst.
Ook benadrukt de begeleidende ministeriële brief nogmaals dat het vernieuwde C2000 slechts een tussentijdse oplossing biedt, die vrij spoedig aan vervanging toe zal zijn, die gedeeltelijk gebaseerd zal worden op het nieuwe 5G netwerk. (zie ook https://www.mijngroeve.nl/nl/geschiedenis/den-haag-brussel-washington-huawei-de-grote-schoonmaak/..). Er is een snel groeiende behoefte aan het mobiel toepassen van data door de hulpdiensten: voorbeelden daarvan zijn het gebruik van berichtenservices, videostreaming en locatie- en sensordata. De uitgangsgedachte is dat voor deze zgn ‘missiekritische communicatie’ de overheidsdiensten in de toekomst een eigen core-netwerk zullen hebben en daarnaast gebruik zullen maken van de 5G radionetwerken van één of meerdere Nederlandse operators. Maar de introductie van zo’n volstrekt nieuw systeem zal vermoedelijk nog enkele jaren in beslag nemen.
TNO Rapport
Voorlopig zal men het met het vernieuwde C2000 systeem moeten doen. Hoogste tijd dus om het TNO rapport erbij te pakken. Oops, in het voorwoord wordt uitdrukkelijk gesteld: ” Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO.” Pardon, het gaat hier toch om een rapport toegestuurd aan de Tweede Kamer, te vinden op het tweedekamer.nl portal?
Tsja, laat ik het er dan maar bij laten dat de groep ontevreden gebruikers een vrij vernietigend oordeel hebben over de leverancier Hytera, de hoofdverantwoordelijke voor het spraaknetwerk. Hytera is in principe in staat om een uitgebreide productlijn aan te bieden – van rand-en eindapparatuur, van basisstations tot systemen en totaaloplossingen, inclusief alle vereiste soft- en hardware. Hytera Mobilfunk is het voormalige Rohde & Schwarz (R&S) Professional Mobile Radio GmbH (RSPMR), een Duitse leider in Tetra-technologie en #2 achter Motorola. In 2012 werd het Duitse bedrijf verkocht aan het Chinese Hytera Communications, dat Tetra know-how ontbeerde, maar sterk was in het bouwen van terminals en apparatuur. Door deze gebundelde krachten kon Hytera goedkope totaaloplossingen aanbieden. De contracten heeft de Nederlandse overheid met de Duitse tak afgesloten. Ontevreden C2000 gebruikers wekken niettemin de indruk dat Hytera niet geheel kan leveren wat ze belooft heeft.
Uit de klachten van gebruikers doemt tevens een beeld op van langs elkaar heen werkende overheidsdepartementen die belast zijn met het beheer en implementatie van het vernieuwde C2000 netwerk. De samenwerking met Hytera en de onderlinge coordinatie en communicatie tussen beheerder en supplier laten naar verluidt sterk te wensen over. Voor een buitenstaander als mijngroeve.nl is ’t moeilijk te beoordelen in hoeverre de klachten louter opstartproblemen zijn of uitingen van nukkige, onwillige gebruikers die niet in staat zijn om zich snel aan te passen aan een vernieuwd systeem. Of hebben we juist te maken met overduidelijke symptomen van structurele problemen?
Hoe dan ook, er lijkt nog immer sprake te zijn van disconnectie, niet alleen in het C2000 netwerk zelf, maar ook tussen gebruikers, beheerder en leverancier. Opmerkelijk voor een systeem dat ten allen tijden de veiligheid van gebruiker (politie etc) en burger zou moeten waarborgen en een fikse verbetering ten opzichte van het oude systeem zou moeten bieden.
Motorola rechtzaak
Mijngroeve.nl heeft de lezer eerder geattendeerd op de rechtzaak van Motorola tegenover Hytera Communications, dat nog steeds als een zwaard van Damocles boven het hoofd van het Chinese bedrijf met een jaarlijkse omzet van ~$1,2 miljard hangt. Vorig jaar legde een Amerikaanse jury Hytera een straf op voor het stelen van bedrijfsgeheimen van Motorola en vanwege inbreuk op de auteursrechtelijk beschermde softwarecode bij het ontwikkelen van de meeste van haar draagbare DMR-radio’s (digitale mobiele radio), uitmondend in een toekenning van $ 345,8 miljoen aan schadeloosstelling en $ 418,8 miljoen aan boete, nog immer te voldoen door Hytera. Het Chinese bedrijf vecht onderwijl het vonnis aan, maar heeft zijn Amerikaanse branch failliet verklaard. Door de Trump regering werd het bedrijf, inclusief dochter Mobilfunk, vorig jaar op de zwarte lijst gezet, waardoor het is afgesloten van Amerikaanse componenten- en subleveranciers. Voor zover mij bekend heeft de nieuwe President Biden deze zwarte lijst niet in de prullebak gegooid.
De vraag lijkt gerechtvaardigd of en in hoeverre de Duitse tak al last heeft of zal krijgen van de Amerikaanse acties. Eerder is op dit blog breed beschreven hoe de geopolitieke technologie oorlog de Nederlandse overheid in het nauw heeft gebracht met betrekking tot de inzet van Huawei in het Nederlandse 5G netwerk. Huawei is afgesneden van cruciale Amerikaanse chipsupplies, waardoor het moeite zal hebben in de toekomst 5G apparatuur te kunnen leveren/onderhouden. Met dit voorbeeld in het achterhoofd is het derhalve niet vreemd om je af te vragen of Hytera Mobilfunk in de toekomst haar producten en service ongestoord zal kunnen blijven leveren en handhaven in Nederland als het Chinese moederbedrijf in nog zwaarder weer terechtkomt.
Het oude C2000 netwerk was -ironisch genoeg- gebaseerd op Motorola technologie en apparatuur. De integratie van de nieuwe Hytera technologie/apparatuur in het bestaande C2000 netwerk lijkt niet vlekkeloos (te zijn) verlopen. Klaarblijkelijk heeft de overheid ook de nodige steken laten vallen bij de kwaliteitscontrole van nieuwe apparatuur en applicaties vóór de introductie van het nieuwe systeem.
Tweede Kamer
Mijngroeve.nl is benieuwd of de TNO bevindingen in de Tweede Kamer nog een staartje gaan krijgen. De afgelopen twee jaar is in verschillende posts eveneens beschreven hoe het veranderende geopolitieke klimaat tot een verharde opstelling van het parlement tegenover China heeft geleid. Huawei ligt inmiddels zwaar onder vuur, evenals een bedrijf als HikVision, dat wordt verweten een actieve rol te spelen bij de systematische onderdrukking van de Oeigoeren in Xinjiang. De Kamer voelt er steeds minder voor om dit soort bedrijven een (voorname) rol te laten innemen in de Nederlandse infrastructuur. Het heeft gisteren symbolisch en met overgrote meerderheid van stemmen (alleen de VVD stemde tegen) een niet bindende motie (= zonder verdere eisen tot actie richting het kabinet) aangenomen, waarin het stelt dat in China genocide plaatsvindt op de Oeigoerse minderheid, onder verwijzing naar VN Resolutie 260, algemeen bekend als de “genocide conventie”.
Er zijn in het Parlement ook groeiende zorgen over de gevaren voor de nationale veiligheid indien cruciale infrastructuur (gedeeltelijk) wordt geleverd door ondernemingen uit een autocratisch land dat zich blijft bezondigen aan hacking, oneerlijke competitie en mensenrechtenschendingen en waar de communistische overheid een sterke vinger in de pap heeft in de bedrijfsvoering van haar multinationals. Het vertrouwen in het China van Xi Jinping is tot onder het nulpunt gedaald.
In het nieuws doemen er inmiddels veelvuldig artikelen op over bijv. het gebruik van scanners van het Chinese bedrijf Nuctech in de Rotterdamse haven, over door Huawei ontwikkelde face recognition technologie ter detectie van Oeigoeren, over de rol van HikVision’s camera’s in de onderdrukking van de protesten in Hongkong etc etc. De angst zit er behoorlijk in. Met de verkiezingen in aantocht zijn tegelijkertijd mensenrechten een hot topic geworden. Welnu, Hytera Communications is hofleverancier van het Chinese ministerie van Openbare Veiligheid. Komt Hytera, incl Hytera Mobilfunk, misschien binnenkort ook onder het vergrootglas van het Nederlandse parlement en de politieke partijen te liggen?
Vanuit het kabinet horen we overigens weinig meer over de rol van Huawei in de Nederlandse telecom infrastructuur, wat is de laatste status? Gaan KPN en T-Mobile gewoon door met het plaatsen van Huawei appatuur in de periferie van het netwerk? Het kabinet Rutte heeft willens en wetens bij de keuze voor Huawei in 5G en Hytera in C2000 te lang te weinig rekening gehouden met de veranderende geopolitieke situatie en de nieuwe politieke realiteit. Ook hier kan men spreken van een disconnectie.
De voorkeur voor bedrijven als Huawei, Hytera en HikVision heeft zelfs de transatlantische relatie onder druk gezet. Het krampachtig vasthouden aan Chinese leveranciers vloeide/vloeit ogenschijnlijk vooral voort uit financiële – en handelsoverwegingen: uit de Nederlandse preferentie voor een dubbeltje op de eerste rij te willen zitten en uit vrees de economische belangen van Nederland in China te schaden bij het uitsluiten van desbetreffende Chinese ondernemingen. En om ze in dit stadium nog volledig te vervangen of uit te bannen kost tijd en…geld.
Het kabinet heeft te lang gedacht de 5G uitrol en de introductie van het vernieuwde C2000 te kunnen loskoppelen van al die geopolitieke ontwikkelingen en haar ‘China-strategie’. Rutte, Blok en Kaag hebben echter steeds meer moeite om een balans te vinden tussen China als ‘partner, concurrent en systeemrivaal’, aangezien technologie, economie en nationale veiligheid meer dan ooit met elkaar zijn verweven en niet los te koppelen vallen van de Chinees-Amerikaanse tegenstellingen en de transatlantische betrekkingen en de daarmee gepaard gaande veranderende gemoedstoestand in de Tweede Kamer. De premier, leider van een politieke partij die Veiligheid altijd hoog in het vaandel beweert te dragen, heeft uiteindelijk de rekening gepresenteerd gekregen. Ook voor een nieuw kabinet zullen 5G/Huawei en C2000/Hytera hoofdpijn dossiers blijven.