27 Feb 2019_Kim Jong-un reist per trein vanuit Pyongyang via China naar Hanoi in Vietnam voor de top met Trump, een 60 uur durende reis. Heen-en weer meer dan 8000 km. De traditie om per trein over lange afstanden te reizen is begonnen bij Kim-Il Song, de grootvader van Kim Jong-un. Bij gebrek aan goeie lijnvliegtuigen prefereert Kim Il-Song de comfortabelere, beter uitgeruste trein. Kim Jong-il, de vader van Kim Jong-un, neemt tijdens zijn bewind de trein omdat -ie veel te bang is om te vliegen.

Hoe zit het met Kim Jong-un? Hij beschikt wel over nucleaire wapens en lange afstandsraketten, doch vertrouwt zijn eigen vliegtuigen en piloten niet. In 2018 vliegt hij met een van China geleende kist naar Singapore. In 2019 treedt hij weer liever in de voetsporen van de grote leider Kim Il-Song, wiens buitenlandse treinreizen door de Noord-Koreaanse propaganda-machine decennia lang zijn bewierookt.

Kim komt met zijn treingezelschap over de Vriendschapsbrug oftewel Yalu rivier brug tussen Sinuiju en Dandong, de belangrijkste grensverbinding tussen Noord-Korea en China. Zijn doorreis door China kan ook worden opgevat als een beleefde buiging naar Beijing, de aloude bondgenoot, voor aanvang van de top. De trein heeft 21 kogelvrije wagons en is zeker geen bullet train. Binnen Noord-Korea ligt de topsnelheid op 50km, in China op zo’n 80km per uur. Kim’s trein wordt voorafgegaan door een kleinere Noord-Koreaanse veiligheidstrein die het parcours dient te verkennen. Een trein vol met bodyguards sluit de stoet.

Wil je je een voorstelling maken over de conditie van de Noord-Koreaanse bruggen en (spoor)wegen, dan hoef je alleen maar naar die legendarische Vriendschapsbrug te kijken. De brug is een gecombineerde rij- en spoorweg, en louter geschikt voor eenrichtingsverkeer. Dit houdt in dat elke twee tot drie uur de verkeersrichting wordt omgedraaid. De brug is in 1942 door de Japanners gebouwd en de belangrijkste (spoorweg) verbinding tussen China en Noord-Korea. De formele grens tussen Noord-Korea en China loopt hier door het midden van de brug.

In September 2015 kiepert een truck op het Noord-Koreaanse gedeelte van de brug door het slechte wegdek omver en beschadigt de spoorlijn. In Oktober volgt nog zo’n incident waarna de Noord-Koreanen het wegdek pogen te herstellen. Het zet niet veel zoden aan de dijk, de Chinezen vinden de brug te onbetrouwbaar en sluiten hem tijdelijk voor vrachtverkeer af. Het besluit kan op dat moment ook worden opgevat als een teken van Chinese steun aan het internationale handelsembargo tegen Noord-Korea.

Vanwege de technische beperkingen van de brug en de erbarmelijke staat van het wegdek aan Noord-Koreaanse zijde kunnen alleen trucks met een laadvermogen tot max. 20 ton in een slakkengang van een paar km per uur over deze cruciale oeververbinding. Ter vergelijk: in Nederland rijden vrachtwagens met een laadvermogen tot 50 ton. Per dag kunnen in principipe in totaal zo’n 300-500 vrachtwagens de oversteek in beide richtingen over de Yalu maken. De trein haalt dus in iedere geval een hogere snelheid en is de belangrijkste vrachtvervoerder, met als belangrijkste lading Kim Jong-un en zijn gevolg.

Dit is des te merkwaardiger aangezien al in 2014 een nieuwe verkeersbrug, waarvoor de Chinezen $350 miljoen ophoesten, ettelijke kilometers stroomafwaarts over de Yalu nabij Dandong is voltooid. Deze brug is nog steeds niet in gebruik en eindigt op de Noord-Koreaanse oever in een niemandsland. Kim heeft de brug niet verbonden met het primitieve Noord-Koreaanse verkeersnet.

De Chinese overheid heeft de afgelopen jaren de infrastructuur in het Noordoosten van China flink onder handen genomen (zie ook grensgevallen #1 & 2). Beijing aast naast een goede wegverbinding ook op een moderne spoorwegverbinding vanuit Dandong naar Pyongyang en hoopt op Noord-Koreaanse toezeggingen voordat anderen zoals Zuid-Korea zouden kunnen toeslaan mocht Kim Jong-un de deuren van zijn land voor investeringen opengooien. Beijing is uiterst ontstemd en gefrustreerd over het uitblijven van Noord-Koreaanse garanties en progressie. Pyongyang ontbeert de wil en middelen om aan zijn kant van de grens te investeren in het (spoor)wegennet. China kijkt tevens met argusogen naar Kim’s besprekingen met Trump, die in de geest van zijn grootvader sluw de groot -en regionale machten tegen elkaar probeert uit te spelen.

In 2018 wordt het verkeer op de Vriendschapsbrug weer hervat en springt Kim Jong-un verscheidene keren op de trein naar Beijing om de buurman te kalmeren. In hoeverre dat gelukt is valt te bezien. De oude bruggen en de nieuwe, nog niet in gebruik genomen of niet voltooide verbindingen staan welhaast symbool voor de huidige verhoudingen tussen China en Noord-Korea. Er zijn vele banden vanuit het verleden, vanuit de gemeenschappelijke strijd tegen Japan en de VS en vanuit de communistische broederliefde. Een waarborg voor een vlotte en innige relatie in de toekomst bieden zij niet. China’s investeringen hebben zich nog niet uitbetaald. Beijing dient af te wachten of Kim echt over de brug wil komen.

Voor nieuws over de relatie tussen China en Noord-Korea zie o.a.:

www. nknews.org en www.dailynk.com, www.38north.org, www.sinonk.com