Update 3 Juli 2019
En daar was ie dan, op maandag 1 juli, de lang verwachte brief van het kabinet Rutte aan de Tweede Kamer over het wel of niet weren van Huawei bij de uitrol van onze 5G netwerken en de nederlandse strategie tegenover China. Dat soort 5G netwerken hebben we nodig om in de toekomst machines met elkaar te kunnen laten communiceren, zichzelf besturende auto’s en bussen te introduceren en ons toenemende dataverkeer sneller en beter te laten verlopen etc etc. De brief haalt -veelzeggend!!- niet eens het NOS journaal of Nieuwsuur, daar is men vooral geobsedeerd door het circus rondom de nieuwe benoemingen voor de Europese Commissie.
Zoals bekend, het kabinet wil nog eind dit jaar de 5G frequenties veilen, zodat telecombedrijven het nieuwe mobiele netwerk 5G kunnen aanbieden, maar de Tweede Kamer en de Europese Unie maken zich (eindelijk!!) zorgen over de veiligheidsrisico’s die zijn verbonden aan het uitrollen van het netwerk met behulp van Huawei. De VS, Australië, Japan en Nieuw-Zeeland hebben de Chinese provider al van deelname aan hun 5G infrastructuur uitgesloten. Het kabinet heeft (rijkelijk laat) laten onderzoeken hoe het zich kan behoeden voor problemen met de veiligheid van ons toekomstige 5G netwerk.
De brief
Vanwege de dreiging van misbruik van dit netwerk door buitenlandse (statelijke) actoren is onder leiding van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) een interdepartementale Taskforce Economische Veiligheid opgericht met vertegenwoordigers van verschillende ministeries en de AIVD en MIVD om te adviseren over deze problematiek. Het kabinet houdt in de samenstelling van deze Taskforce rekening met zowel de veiligheids- als economische belangen.
Op basis van de gemaakte risiko-analyse worden de telecomaanbieders (KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo) nu verplicht om aanvullende beveiligingsmaatregelen te nemen om de weerbaarheid van het 5G netwerk te verhogen, aldus de brief. Eén van de maatregelen die wordt genomen is dat extra hoge eisen zullen worden gesteld aan leveranciers van diensten en producten in de kritieke onderdelen in het telecomnetwerk (zie einde van artikel voor meer uitleg). De kritieke onderdelen worden geïdentificeerd op basis van de risicoanalyse. De Kamer zal vertrouwelijk worden geïnformeerd wat die verscherpte veiligheidseisen en onderdelen precies behelsen.
Het kabinet ondersteunt meer Europese samenwerking op het gebied van 5G veiligheid. In het najaar zal de EU (=het agentschap voor cybersecurity) met een conclusie komen gebaseerd op de risiko analyses van de individuele lidstaten (zie ook artikel.https://www.mijngroeve.nl/sport/ajax-huawei-wat-nu/), die zal uitmonden in een regelgevend kader voor de uitrol van 5G in de Europese landen. Als de EU dat heeft gedaan zal het Nederlandse kabinet de aanscherpingen van de veiligheidseisen in een Algemene Maatregel van Bestuur vastleggen. Zo schuift het kabinet een definitief besluit over het wel of niet uitsluiten van Huawei nog eventjes voor zich uit! De regering houdt vooralsnog formeel vast aan de “landen neutrale” aanpak.
Ont-chinezen
Een complicerende factor is dat de 5G netwerken voortbouwen op bestaande 4G netwerken. Aanbestedingen van frequenties en binnenlandse veiligheidsafwegingen vallen tot dusver altijd onder de nationale bevoegdheid van de EU lidstaten. In Europa, inclusief Nederland, is Huawei al de dominante leverancier van 4G apparatuur, niettegenstaande herhaaldelijke aansporingen vanuit de VS – al onder Obama – niet met de Chinezen in zee te gaan. Met andere woorden, in verscheidene Europese landen maakt Huawei al deel uit van de kern van het netwerk waar klantgegevens worden doorgegeven en opgeslagen.
Ondanks de aanwezigheid van ervaren telecom spelers als Nokia en Ericsson heeft Huawei -met Chinese staatssteun- een dominante positie in 5G weten te verwerven. Huawei is bovenal het goedkoopste. De twee Scandinavische reuzen zijn technologisch achterop geraakt, zeker nadat ze zijn weggevaagd uit de mobiele telefoonmarkt. Het R&D budget van de gigant Huawei (jaarlijkse omzet >100 miljard dollar) is vele malen groter dan het gecombineerde budget van de twee Scandinavische reuzen, wiens gezamenlijke omzet zo’n 60 miljard dollar is.
Opvallend is dat in de brief Huawei niet bij naam wordt genoemd of bij voorbaat wordt uitgesloten. Formeel houdt Huawei zo de kans om deel uit maken van de 5G uitrol in Nederland. Nederland stelt zich landen neutraal op, geen enkele speler of land wordt bij voorbaat uitgesloten. Het lijkt een diplomatieke foefje om China en Huawei niet en plein public voor het hoofd te stoten. Het kabinet deelt echter de zorgen om toenemende risico’s en cyber-dreigingen vanuit statelijke actoren. Dat China één van de grootste cybercriminelen is naast Noord-Korea, Rusland en Iran is alom bekend. Voor het definitieve standpunt van het kabinet moeten we wachten tot dit najaar, maar het lijkt met de brief al te impliceren dat Huawei van de kernonderdelen in het netwerk zal worden uitgesloten. De AIVD heeft zich al eerder zeer duidelijk voor uitsluiting van Huawei in het 5G netwerk uitgesproken…In de periferie van het netwerk (bijv. zendmasten, antenna) zal wellicht nog van Huawei apparatuur gebruik kunnen worden gemaakt, ook omdat het waarschijnlijk te kostbaar is om huidige 4G netwerken volledig te “ont-chinezen”. Plus het geeft het kabinet het argument cq excuus tegenover Huawei/Beijing dat China zeker niet volledig wordt geweerd in onze 5G netwerken, zoals in de VS….
Implicaties
Dat de uitrol van de 5G netwerken in Europa zal worden vertraagd lijkt me welhaast zeker. Europese telecomaanbieders hebben de aanschaf van 5G apparatuur uitgesteld in afwachting van de politieke beslissingen in de verschillende Europese landen en het eindrapport van de EU. En voor de duidelijkheid, zelfs als Huawei’s apparatuur zou worden uitgesloten, dan moet nog steeds worden bekeken of die van Nokia en Ericsson aan de verscherpte veiligheidseisen kan voldoen: in hun apparaten zit niet zelden Chinese hardware…Ook zal de uitrol duurder uitvallen dan eerder gepland als Huawei wordt geweerd.
In een worst-case scenario (=als de Chinees-Amerikaanse “handelsoorlog” lang voorduurt) is het niet ondenkbaar dat de wereldwijde 5G markt in tweeën zal worden gesplitst, één gebaseerd op technische standaarden en condities bepaald door het Westen (Nokia, Ericsson, Qualcomm, Intel, Sharp), de ander op Chinese leest geschoeid (Huawei/ZTE). Huawei heeft wel de sterkste internationale positie wat betreft 5G patenten: het ontwikkelen van een eigen Westerse standaard is makkelijker gezegd dan gedaan. En Nokia en Ericsson hebben aanzienlijke business in China, die ze niet graag zullen verliezen…De EU zal vermoedelijk zo’n tweesplitsing in de 5G markt willen voorkomen. Een breed gedragen, internationaal verdrag over 5G standaarden, cybersecurity, databescherming en IP protectie biedt misschien een uitkomst, maar dan moeten de VS, Rusland en China daar wel aan mee willen werken..
Of de gemeente Amsterdam en Amsterdam Arena/Ajax en ook de Haarlemmermeer nog op dezelfde voet zullen kunnen doorgaan met de 5G plannen die zij samen met Huawei in gedachten hadden is volgens mij zeer twijfelachtig. Eerst zullen zij beter moeten worden voorgelicht en begrijpen wat die aangekondigde “verscherpte veiligheidseisen” zullen inhouden.
Trump
Brengt ons bij bully Trump. Er is veel ophef ontstaan over zijn plotse aankondiging Huawei van zijn blacklist af te halen. Amerikaanse chipleveranciers mogen weer onderdelen aan Huawei leveren, zo zegt hij tijdens de G20 in Osaka. In de media verschijnen berichten dat de President een U-turn heeft gemaakt en Huawei weer heeft geaccepteerd. Lijkt me wat overdreven: hij is voornamelijk bezig met zijn herverkiezingscampagne. De Amerikaanse chipfabrikanten Intel, Qualcomm etc hebben de afgelopen weken allen winstwaarschuwingen afgegeven vanwege het wegvallen van hun business met Huawei. Vele van die bedrijven zijn het overigens eens met de harde opstelling van de Amerikaanse regering tegenover China wat betreft bescherming van IP en vrije markt toegang. Ze vinden het sanctie-beleid tegenover China en de totale boycot van Huawei echter te ver doorgeschoten.
De opportunist Trump is ze tegemoet gekomen en staat verkoop van componenten aan Huawei weer toe (onduidelijk is of het alleen geldt voor bestaande Huawei mobiele telefoon modellen en netwerk apparatuur), en probeert zich daarmee te verzekeren van hun steun voor zijn herverkiezing. Maar de VS zal onveranderd 5G apparatuur van Huawei weren en heeft zijn punt tegenover de Chinese regering al gemaakt: Amerika kan Huawei’s mobiele business bijna de nek omdraaien, in ieder geval nog zolang de Chinese telecomreus afhankelijk is van Amerikaanse chipfabrikanten. Bovendien beschouwt zo’n beetje de gehele Amerikaanse senaat Huawei als een bedreiging van de nationale veiligheid. Huawei zal geen toegang krijgen tot de meest geavanceerde Amerikaanse technologie.
De wereldwijde verkoop van Huawei telefoons is trouwens over de afgelopen maand met 40% (maand op maand) gekelderd: de consument ziet een Chinese telefoon zonder Google software support sowieso niet zitten. De reputatie-schade aan het merk Huawei is aangericht. Het Chinese bedrijf heeft inmiddels moeten erkennen dat de omzet voor dit jaar met minimaal 30 miljard dollar zal dalen.
Wat de consequenties van Trump’s aanpak zijn voor de lange termijn relaties tussen de VS-China is natuurlijk een heel ander verhaal. “Let’s wait and see” om the Donald maar eens aan te halen. Wat de Huawei soap Nederland en Europa in ieder geval duidelijk maakt is dat zolang iedere individuele lidstaat (incl. Rutte!) zijn kop te lang in het zand steekt en er niet actief en eensgezind aan een overkoepelend Europees ICT/technologie- en veiligheidsbeleid alsmede geo-politieke strategie wordt gewerkt de kans groot is dat de Europese landen voortdurend klem komen te zitten tussen de twee rivaliserende grootmachten.
Kijken en luisteren wat de Tweede Kamer ter berde zal brengen tijdens het debat over de brief komende woensdagavond, 3 juli 2019! Oh jee, dat zal het nieuws ook wel niet halen: Halve finale Nederland – Zweden bij de vrouwen! Laatste Update: het debat is verplaatst van woensdagavond naar dondermiddag 4 juli!!!!
zie verder eerdere posts https://www.mijngroeve.nl/sport/ajax-huawei/ en https://www.mijngroeve.nl/geschiedenis/huawei/