Iedere week wordt er in de mijngroeve een verborgen of vergeten schat opduikeld, die kraakt, schuurt, ontzet, paait, raakt oftewel de kriebels veroorzaakt.

DE KRAKER VAN DE WEEK: #14

Geboren in 1942 in het lieflijke Cairns, in het noorden van Australië , als oudste in een gezin van zeven, zet Wilma Reading haar eerste stappen in de muziek op familie-feestjes samen met een tweetal zussen als vocaal trio. Al wordt er thuis veel muziek gemaakt en gezongen, Wilma ziet voor zichzelf niet direkt een grootse muzikale loopbaan weggelegd zoals voor haar oudere talentvolle nicht, Georgia Lee. “Aunty” Dulcie Pitt, aka Georgia Lee, is Australië ’s eerste jazz en R&B zangeres met een inheemse, aboriginal achtergrond. Zij is ook één van de eerste artiesten waarvan een volledig album (“The Blues Down Under,” 1962) down under wordt opgenomen. Georgia maakt zelfs overzee carrière en vertoeft tot mid-jaren ’50 voor optredens in Londen. Terug in Australië heeft ze de eer om met Nat King Cole te mogen zingen. Later wordt ze bijna volledig veronachtzaamd en vergeten in de Australische muziekgeschiedenis.

Tijdens een softbaltoernooi in Brisbane in 1959 zingt Wilma voor haar teamgenoten een liedje in een koffiebar, waar toevallig bigband leider Lali Hegi een bakje leut nuttigt. Lali is onder de indruk van de 17-jarige schone en biedt haar ter plekke een baan aan als zangeres bij zijn orkest. Haar vader stemt uiteindelijk toe en geeft zijn dochter 6 maanden de tijd om het te maken in de muziek-business in Brisbane. Mocht ze niet slagen dan dient ze terug te keren naar Cairns en een andere baan te zoeken.

Wilma is geen doorsnee Australische: ze is een exotische en voluptueuze vrouw gezegend met een uiterst krachtige stem met een flink bereik. Ze brengt menig mannenhoofd op hol. In het dagelijks leven is ze uiterst bescheiden en zelfs behoorlijk verlegen. Wilma’s opa is van Engels-Ierse afkomst en heeft meegeholpen aan de opbouw van Brisbane. Haar vader Jack is in zijn jonge jaren ook niet vies van avontuur. Hij tracht een wereldreis op de motorfiets te maken, waarbij hij strandt op Tahiti. Daar loopt hij Maisie Pitt, de moeder van Wilma, tegen het lijf. Maisie stamt volgens de overlevering af van het adellijke Schotse geslacht Pitt, waarvan één van de voorvaderen in de koloniale hoogtijdagen na een muiterij overboord wordt gezet en op een polynesisch eiland in de zgn Straat van Torres belandt alwaar hij met een lokale prinses trouwt. Uit dat huwelijk komt een flink aantal zoons voort. De naam Pitt is nog steeds veelvoorkomend in de polynesische archipelago. Jack en Maisie settlen zich niet op Tahiti, maar in Cairns, de middelgrote stad in het noordoosten van Queensland.

Reading’s optredens in Brisbane slaan meteen aan: ze komt op de lokale radio en regionale TV en wordt vervolgens een nachtclub act, eerst in Sydney, daarna in Melbourne. Haar grote voorbeelden in die tijd zijn Frank Sinatra en Ella Fitzgerald. Ze verschijnt af en toe op nationale TV, maar een enorme doorbraak of hit scoort ze niet. Ze is nog wat te schuchter en haar repertoire wat saai en voorspelbaar.

Ze droomt ervan overzee te werken net zoals Aunty Dulcie. Wilma grijpt dan ook een geboden kans om in Singapore een maand lang in hotels op te treden met beide handen aan. Een maand verandert vervolgens in een jarenlange loopbaan in Zuidoost Azië. Manila, Hong Kong, Bangkok, Saigon en Okinawa doet ze veelvuldig aan. Ze is constant onderweg, altijd van huis. Met haar Euro-polynesische looks past ze prima in het Zuid-Oost Aziatische clubcircuit, waar het publiek uit een mix van lokale inwoners en Westerse zakenlieden of Amerikaanse soldaten bestaat. Het publiek denkt vaak dat ze uit de Filipijnen, Thailand of Japan komt. Haar wat theatrale act, Aziatische outfits, twinkelende ogen en brede lach vallen erg in de smaak.

In Saigon ontmoet ze ene Ray Lehr, een Amerikaan met een circus- en kleinkomedie achtergrond maar inmiddels werkend als showbizz agent. Ze trouwen in Tokio en Wilma besluit haar zangloopbaan op te geven om haar man de ruimte te bieden zijn eigen business uit te bouwen. Van die beslissing krijgt ze enorm spijt, ze mist het podium, het applaus en het rondreizen. Na zo’n jaar afwezigheid maakt ze in 1965 een comeback met behulp van Lehr, die nu haar full-time manager wordt.

In Karachi dan wel Manila ontmoet het koppel John Wardell, de Amerikaanse talent scout van de organisatie van Lou van Rees, de gevierde Nederlandse impressario. Van Rees heeft vele contacten met de muziekwereld in de VS en Engeland en is in de jaren ’50-60 verantwoordelijk voor de legendarische Amerikaanse jazz concerten in het Concertgebouw. Vermoedelijk kent hij zelfs Georgia Lee, de nicht van Wilma, van de tijd dat ze in Londen met het Geraldo Orchestra optreedt. In diezelfde jaren haalt van Rees namelijk ook dit soort Engelse swingorkesten naar Nederland in ruil waarvoor artiesten uit zijn roster in het VK kunnen optreden.

Vanaf mid-jaren ’60 schiet Wilma als een komeet omhoog in de showbizz. Ze wordt geboekt in Las Vegas en Hollywood en toert als eerste en enige Australische met de Duke Ellington band. Reading meet zichzelf een hippere, sexier look aan die goed aansluit bij de tijdsgeest in het Westen. Ze is ook de eerste Australische in Johnny Carson’s TV show. Bill Cosby wil haar heel graag in zijn sitcom, ze legt zijn verzoeken naast zich neer. Wilma verschijnt regelmatig op de BBC TV en krijgt rolletjes in Engelse comedy shows. Door de link met van Rees is ze tevens in Nederland te zien, in het bijzonder tijdens het Unicef gala op 11 November 1971 in Den-Haag, dat in heel West-Europa op de buis komt. Niet lang daarna lanceert ze haar debuutelpee “Wilma Reading on Fire”, begeleid door een Nederlands orkest onder leiding van Ferry Wieneke, voor het Nederlandse CNR label. Het album wordt geproduceerd door Richard de Bois, die later als producent hits zal scoren met ondermeer Maggie McNeal en de Dolly Dots. De songs op “On Fire” zijn gearrangeerd door Wieneke, Dick Bakker, Cees Smal en Herman Schoonderwalt, allen muzikanten die hun sporen in de jazz en lichte muziek hebben verdiend.

Op het album tracht Reading de destijds ook zeer populaire en even exotische Shirley Bassey de loef af te steken. Dat lukt aardig, als is de keuze voor sommige halfzachte ballades niet even gelukkig. De stevigere, groovy nummers staan wel als een huis, met als hoogtepunt een energieke uitvoering van Carole King’s “I Feel The Earth Move”, onze kraker van de week.

Wilma waagt zich in 1973 in Londen aan de musical Showboat, als vervangster van Cleo Laine. Ze krijgt voorts de kans om nog twee albums voor het Engelse Pye label op te nemen: het worden vrolijke LPs vol Northern soul. Ze betoont zich een uitstekend vertolkster van andermans liedjes. Zelf liedjes schrijven of componeren doet ze niet of nauwelijks. De jaren ’70 zijn het hoogtepunt in haar loopbaan. Ze groeit uit tot een populaire diva en haar succes brengt haar zelfs tot achter het Ijzeren Gordijn. In 1979 geeft ze tientallen concerten in Moskou en Leningrad, daarbij naar verluidt op de voet gevolgd door een officier van de KGB inlichtingdienst, een zekere Volodya (oftewel Vladimir) Putin. Wilma geeft daarnaast vele concerten in de Copacabana nightclub in New York en blijft vaste entertainer in Las Vegas. Ze laat heel af en toe in Nederland haar gezicht nog zien: haar jongere zus Heathermae, ook zangeres, is een tijdje in ons land woonachtig (zie voet van dit artikel)

Wilma komt tevens in aanraking met de filmwereld: eerst als vocaliste op John Barry’s soundtrack bij de film “The Tamarind Seed”(1974), met Julie Andrews en Omar Shariff. Later als actrice in de film “Pacific Inferno” (1979) een curieuze oorlogsfilm, die voornamelijk het vermelden waard is vanwege de hoofdrol van Jim Brown, een van de eerste zwarte actiefilmhelden, en het decolleté van Reading, die als een ware Pam Greer door de film dartelt alvorens door de Japanners te worden neergeschoten.

Vanaf mid-jaren ’80 wordt het voor Reading een stuk rustiger: de popmuziek verandert en Las Vegas zoekt nieuwe, jongere sterren, zeker na het pensioen van Frank Sinatra en Sammy Davis Jr. Reading’s loopbaan stokt, haar repertoire en vorm van entertainment raken uit de mode. Eén van de laatste hoogtepunten is Wilma’s deelname aan het re-unificatie concert in Berlijn in Oktober 1990, waarbij ze geflankeerd wordt door het Westberlijnse symphonie orkest aan haar linker- en de Oostberlijnse symfonie aan haar rechterzijde. Haar huwelijk met Lehr houdt ondanks alle glamour en glitter en verleidingen in de showbizz stand. Over haar privé-leven laat ze zelden iets los. Na Lehr’s dood in 2002 verhuist ze vanuit de VS terug naar Cairns, haar geboorteplaats. Reading heeft behoefte aan rust.

In 2008 neemt ze eindelijk weer eens een CD op, “Now You See Me.”, haar eerste release in Australië sinds 40 jaar. Het brengt down under geen aardverschuiving teweeg. Ze doceert muziek en treedt sporadisch in jazzclubs in Cairns en Brisbane op. Ooit wereldwijd een felbegeerde diva en superster, maar in eigen land eigenlijk altijd een grote onbekende gebleven. Hopelijk komt er ooit een (auto)biografie van deze Australische ras entertainster met polynesische roots.

PS: Wilma’s jongere zus Heathermae bivakkeert mid-jaren ’70 een tijdlang in Nederland en probeert vanuit ons land als zangeres voet aan de Europese grond te krijgen. Ze zingt vooral in het disco-genre, maar weet met haar singles geen blijvende indruk achter te laten.

https://www.youtube.com/watch?v=S7rXgRGwPD8