map/image © source bloomberg refer https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-01-10/a-country-guide-to-africa-s-top-political-hotspots-in-2019-map No copyright infringement intended. all rights belong to their respective copyright owners.

Iedere week wordt er in mijngroeve een verborgen of vergeten vinyl schat opduikeld, die kraakt, schuurt, ontzet, paait, raakt oftewel de kriebels veroorzaakt.

De kraker van de week: #3

2019 is het jaar van de verkiezingen op het Afrikaanse continent. Voorspelbaar is dat verscheidene verkiezingsuitslagen zullen worden aangevochten en betwist en dat zittende heersers zelfs bij een verkiezingsnederlaag nog een stevige vinger in de pap zullen proberen te houden.

De Kongolees Franklin Boukaka beklaagt zich in zijn lied “De houthakker” in de jaren ’60 al over de Afrikaanse bestuurders die zich ontpoppen als neo-kolonialen nadat de onafhankelijkheid van het Westen verworven is. In deze versie van het door hem geschreven en gezongen lied wordt hij begeleid door Manu Dibango uit Kameroen, die meespeelt op piano en sax en de arrangementen op zich neemt. Het nummer is een fraaie combinatie van Afrikaanse soukous met Cubaanse rumba.

Franklin Boukaka, Le Bucheron (Yeke Yeke), LP: Franklin Bucheron a Paris, re-issue 1977

Komt van een LP bestaande uit een compilatie van Boukaka’s songs die hij eind-jaren ’60 in de Republiek Kongo (Kongo-Brazaville, oftwel het voormalige Frans Kongo, niet te verwarren met buurland Democratische Republiek Kongo, het voormalige Belgisch Kongo) schrijft en uitbrengt, maar rond 1970 in Frankrijk opnieuw opneemt. Dibango bivakkeert in de jaren ’60 in beide Kongo’s en vestigt zich vanaf 1965 in Parijs, waar hij de opnamesessie voor Boukaka regelt.

De LP “Franklin Boukaka a Paris” wordt pas in 1974 uitgegeven als postuum eerbetoon aan Boukaka na Franklin’s tragische dood in 1972 op 32-jarige leeftijd. Boukaka is van popmuzikant uitgegroeid tot sociaal bewogen songwriter, dichter en activist en sluit zich op 22 februari 1972 aan bij een -niet succesvolle- revolte tegen het zittende bewind van president Marien Ngouabi van Kongo-Brazaville, die naar voorbeeld van China een marxistisch-leninistische één-partij staat, de Volksrepubliek Kongo, heeft ingesteld. Boukaka’s naam verschijnt op de dodenlijst: hij is vermoedelijk op 22 februari standrechtelijk geëxecuteerd.

Muzikanten als Fela Kuti en Bob Marley nemen de fakkel van hem over. Fela Kuti wordt trouwens geïnspireerd door de muziek van Manu Dibango. Die laatste kan je beschouwen als de Roger Milla van de Kameroense muziek, een icoon in de Afrikaanse funk, soul en jazz. Vanuit zijn thuisbasis Frankrijk werkt hij met alle muzikale kanonnen der aarde. Voor een ander deel van de wereld raakt hij bekend vanwege zijn rechtzaak tegen Michael Jackson in 2009, die hij ervan beschuldigt zijn “Mama-say, mama-sa, ma-ma-ko-ssa” uit zijn 1972 hit “Soul Makossa” zonder zijn toestemming te hebben gejat voor de welbekende hit “Wanna Be Startin’ Somethin'”. Die zaak wordt later buiten de rechtzaal geschikt. Wat je verder ook van Dibango’s claim vindt, feit is dat Soul Makossa natuurlijk -net zoals Jackon’s hit -een geweldige knaller is.

Lyrics – Le Bucheron ( vertaald in het Engels), Franklin Boukaka

Ah e e Africa
Eh e Africa
Where is your independence?
Ah e e Africa Eh e Africa Where is your freedom?
Cutting firewood is hard work
To sell ​​this wood is another
With this lot of misfortunes and children I’m far from getting out
Some to whom I gave my voice have developed the greed of power and fortune
When the elections arrive
I become important in front of them
I wonder: has the colonizer gone,
For whom did we obtain independence?
Oh Africa!
Ah e e Africa
Eh e Africa
Where is your independence?
Ah e e Africa
Eh e Africa
O Liberté
(Ah e e Africa
Eh e Africa
Where is your freedom?)